Sarıçanta Mardin’deki
3. gününde
KASİMİYE Medresesi, DEYRULZAFARAN Manastırı ve DARA Antik Kenti’ni soru-cevap şeklinde sizlere anlatacak. E o zaman, başlıyoruz.
KASİMİYE MEDRESESİ
Kasimiye Medresesi tam olarak nerede, merkezde mi ?
Kasimiye Medresesi, Eski Mardin’de bulunuyor. Mardin Müzesi’ne yarım saat yürüme mesafesinde yaklaşık 3 km uzaklıkta bulunuyor. Mardin resimlerinde gördüğümüz manzaraların, fotoğrafların çekildiği hepimizin sevgilisi, eski Mardin’e yakın. Mardin’in güneybatı bölümünde yer alıyor. Yeniyol altı olarak da konumunu ifade edebilirim size.
Kasimiye Medresesi’nin adı nereden geliyor ?
Çeşitli baskı ve savaş ortamları sonrasında, 1400’lü yıllarda yapımı bitirilmiş. O dönemin hükümdarın oğlunun adı da bu medreseye verilmiş. Medresenin adı ‘Kasimiye’ oradan geliyor.
Kasimiye Medresesi’ni gezmek ücretli mi ?
Hayır, Kasimiye Medresesi’ni gezmek için herhangi bir ücret ödemiyoruz.
Kasimiye Medresesi’nde fotoğraf çekmek yasak mı?
Hayır, Kasimiye Medresesi’nde fotoğraf çekebiliriz. Hatta etrafta dış çekime gelmiş gelin ve damatlar görebilirsiniz. Dış çekim için kullanıldığını gördüm. Önünde uzanan muhteşem bir manzara da sizi bekliyor olacak.
Saricanta, peki sen nasıl gezdin ?
Mardinde geçen iki günden sonra, güne açık büfe kahvaltıyla başladım. Kahvaltının verdiği mutlulukla Kasimiye Medresesi’ne gittim. Konum itibariyle eski Mardin’deki eski yapıların arasında ama kendine has bir konumda bulunuyor. Ayrı bir inci gibi diyebiliriz Kasimiye Medresesi için. Gormeye alistigimiz Eski Mardin evlerinin daha alt tarafinda kaliyor.
Kasimiye Medresesi’nde beni ne etkiledi ?
Bu medresenin ihtişamı, ayrı bir inci gibi duruşu ve içindeki hayat çeşmesi etkiledi.
Nası yani, bir çeşme neden etkilemiş olabilir ki?
İçinde bulunan çeşme, İslami tasavvuf felsefesine göre, insan hayatını simgelemekte. Suyun çıktığı yer insanın doğumunu anlatırken, daha sonraki bölümleri ise, insanın hayatı boyunca geçirdiği bebeklik, çocukluk, gençlik, yaşlılık ile devam etmiş. Ve son olarak mahşer yeri olarak tanımlanmış.
DEYRULZAFARAN (MOR HANANYO) MANASTIRI
Deyrulzafaran Manastırı tam olarak nerede, merkezde mi ?
Eski Mardin’deki Mardin Müzesi’ni baz aldığımızda 7 km uzaklıkta yer almaktadır.
Deyrulzafaran Manastırı’nın tarihi nedir?
M.Ö. 5.yy’a kadar uzanan tarihe sahip bir manastırdır. Bir seferde yapılmaya başlanıp bittiği izleniminde olsa da böyle değildir. 1932 yılına kadar, 640 yıl boyunca Süryani Ortodoks patriklerine evsahipliği yapmıştır. Güneş Tapınağı ve Romalılarca Kale kompleksi üzerine yapılmıştır.
Deyrulzafaran Manastırı’nın adı nereden geliyor ?
Romalılar bölgeden çekilince Aziz Şleymun bazı azizlerin kemiklerini buraya getirterek kaleyi manastıra çevirdi. Bu nedenle Manastır, önceleri Mor Şleymun Manastırı olarak bilini- yordu. Mardin ve Kefertüth Metropoliti Aziz Hananyo’nun 793 yılından başlayarak büyük bir tadilat yapmasından sonra Ma-nastır onun adıyla, Mor Hananyo Manastırı olarak bilindi. 15. yüzyıldan sonra da Manastır’ın etrafında yetişen zafaran (safran) bitkisinden dolayı Manastır, Deyrul-zafaran (Safran Manastırı) adı ile anılmaya başlandı.
(*deyrulzafaran.org)
Deyrulzafaran Manastırı kaç bölümden oluşur?
Güneş Tapınağı, Azizler Evi, Mor Hananyo Kilisesi ve Meryem Ana Kilisesi’nden oluşur.
Saricanta, peki sen nasıl gezdin?
Kasimiye Medresesi sonrası, Mardin’de mutlaka görmeniz gereken yerlerden bir diğeri olan Dara Antik Kenti için şehir içi bir otostopa başladım. Önce ilk otostop Nusaybin Caddesi’ne, oradan da bir arkadaşımla otostop çektik.
Dara’ya gitmek için elimi kaldırmamla bir aracın durup beni alması anlık gelişti. Çok şaşırdığımı itiraf etmeliyim, bu kadar hızlı bir otostop beklemiyordum. Araçtaki samimi hava sayesinde arkadaşlarla kısa sürede, daha önceden tanışıyormuşuz gibi olduk. Önce birlikte Deyrulzafaran Manastırı’na gittik.
Peki otostop Mardin’de kolay mı ya da güvenli mi?
Evet, evet şehir belkide bulunduğu bölgenin en turistik nokta. Halkın gelen turistlere karşı tutumu çok sıcak. Zaten misafirlikleri oldukça iyi. Dara Antik şehri biraz şehre uzak fakat mutlaka görülmesi gerekiyor.
MEZOPATAMYA’NIN EFES’İ – DARA ANTİK KENTİ
Nedir bu Dara ?
Dara Antik Kenti Mardin’in 30 km güneydoğusunda bulunan Oğuz köyünde yer almaktadır. Tarihte Yukarı Mezopotamya’nın en önemli yerleşim yerlerinden birisi olan Dara, İmparator Anastasius‘un (491-518) girişimleriyle 505 yılında, Doğu Roma İmparatorluğu’nun doğu sınırını Sasanilere karşı korumak için askeri amaçlı bir garnizon kenti olarak kurulmuştur.
Kaya içine oyulan yapılardan oluşan ve geniş bir alana yayılan Dara Antik Kenti’nin çevresi 4 kilometrelik bir surla korunmuştur. İç kale, kentin kuzeyinde ve 50 metre yüksekliğindeki tepenin üst düzlüğüne kurulmuştur. Kent içinde kilise, saray, çarşı, zindan, tophane ve su bendi kalıntıları halen görülebilmektedir. Ayrıca köyün etrafında tarihleri Geç Roma Dönemi’ne kadar giden mağara evlere rastlanmaktadır. (*kulturportaligovtr)
Bu antik şehrin bulunduğu bölge sit alanı ilan edilmiştir. Çünkü bu antik kent, şu an içinde yaşayanların olduğu köyün altında bulunmakta. Ve, Mezopotamya’nın Efes’i olarak da bilinen Dara, keşfedilmeyi sessizce bekleyen bir antik bir şehir olarak karşımıza çıkmakta.
Dara Antik Kentini, Dara Zindanları olarak duymuş olabilirsiniz. Dara Antik Kenti mi yoksa Dara Harabeleri mi ?
Dara Harabeleri olarak adlandırmak daha geniş anlamlı olacaktır. Zira, içerisinde kilise, saray, çarşı, zindan, tophane ve su bendi kalıntıları bulunmaktadır.
Dara Antik Kenti’nin tarihi nedir ?
M.S. 6.yy’da Bizans İmparatoru Anastasius döneminde yapılmış. Perslilere karşı askeri bir savunma bölgesi inşa edilmiş.
Dara Antik Kenti tam olarak nerede, merkezde mi ?
Hayır, Dara Antik Kenti, Eski Mardin’e 36 km, Deyrulzafaran Manastırı’na 30 km uzaklıkta. Türkiye-Suriye sınırına ise 7 km uzaklıkta.
Dara’yı nasıl gezebilirim ?
Dara Antik kenti, Giriş ücretinin olmadığını hatırlatalım. Mardin Müzesi tarafından bu antik kent bir cesit koruma altinda.
Dara’da fotoğraf çekmek yasak mı ?
Hayır, Dara Antik Kenti’nde fotoğraf çekebiliriz.
Saricanta, peki sen nasıl gezdin?
Deyrulzafaran’a çektiğim otostoptaki arkadaşların Dara’dan haberi yoktu. Onları da yolculuğuma katıp onlarla birlikte gittik. Yaklaştıkça sizi güzel bir açık hava müzesi olarak karşılıyor olacak.
Dara Antik Kenti’nde beni ne etkiledi?
Daha önce gördüğüm resim karelerinin içinde olma duygusu çok güzeldi.
Ayrıyeten galeri mezar olarak bölümü de bulunmakta bu antik kentteki tas ocaklarinda. İçinde Roma dönemine ait ‘Yeniden Diriliş’ törenlerinin yapıldığı, binlerce kişinin kemiklerini de görebilirsiniz. İnanış gereği içeride bir de baca gibi yükselen ağız var. Giderek küçülen bir boşluktan ruhların göğe yükseldiği söyleniyor ya da düşünülüyor diyebilirsiniz.
Bu mezarlardaki kemik sayısının 3 binin üzerinde kişiye ait olduğu söyleniyor. Üç katlı olan bu mezarlığın girişi bolumunun ustunde kanatlı insan figürü bulunmakta. Onun da üzerinde kanatlı melek tasviri ile, bunların sağında Tanrının elini simgeleyen bir kabartma bulunmakta. Kapının sağ tarafında da hayat ağacı, ve yanında Hz. Meryem ve kucağındaki Hz. İsa’nın olduğu düşünülen tasvirler de bulunmakta.
O zindanların karşısındaki yoldan Kral Yolu’na doğru gidin. Efes’i görmüşseniz siz de kendinizi bu antik şehir ilk yıllarını yaşıyor gibi hissedebilirsiniz. Daha henüz bir senedir turizme açılmış. Kazıların devam ediyor şu aralar 4 km’lik surların ortaya çıkarılmasına çalışılıyor.
Su sarnıçlarını görmeden geri dönmeyin. Etraftaki tabela eksikliklerine aldırış etmeyin, gidin gezin oraları. Ben çok sevdim. Dara’da gün batımının çok iyi olduğunu da duydum. Eğer güne bir de günbatımı katmış olsam efsane olurdu kesinlikle. Gün batımının hayalini kurarak Mardin’e doğru döndüm. Ne de güzel anlattım, sanırım hala aklım Dara’da gün batımında. Güne başladığım yer olan Kasimiye Medresesi’ne dönüp günümü bitirdim.
Bu fotoğraf da, yolda tanıştığım güzel insanlarla, günün anısına çekilen fotoğraf. Gidilecek yere ulaştıktan sonraki mutluluğun fotoğrafı.
Peki Mardin’e geri dönmeden, açlığınızı güzel bir İtalyan pizza ile gidermeye ne dersiniz?
Pizza Köyü, Kafro Köyü ya da Elbeğendi Köyü.Siz hangisini dersiniz bilmiyorum ama ben en çok Kafro Köyü’nü kullanıyorum. Yakınlarda çok güzel italyan pizzası yiyebileceğiniz yer olsa Mardin’e kadar gelmişken. Tadından, lezzetinden bahsetseler size, şöyle güzel böyle güzel diye. Ve azıcık da hikayesinden bahsetler. Hazır Mardin’e kadar da gelmişken. Şahsen ben değerlendireceğim
Ama şimdi değil, her gittiğim gezide şehri hemen bitirmek istemiyorum ki tekrar gelmek için bir sebebim olsun. (*Güncelleme: Gittim ve yerinde pizzamı yedim. Tek kelime müthiş lezzetliydi. Linke tıklayarak siz de yazımı okuyabilirsiniz.)